Ο θεός Έβρος σε ψηφιδωτό δάπεδο στην Πλωτινόπολη |
Πολλοί αρχαίοι θεοί έπαιρναν θρακικά ονόματα, που προέρχονταν είτε από την ιδιότητά τους, είτε από τοπωνύμια (ο Απόλλων, για παράδειγμα, ονομαζόταν και Βεργουλεινός, Αυταρκεινός, Ζηρίνθιος και Δορταζηνός).
Τα λατρευτικά θρακικά πρότυπα ήταν ολιγάριθμα, σε σύγκριση προς την πολυθεΐα των άλλων Ελλήνων. Η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως αναθηματικές επιγραφές που μαρτυρούν την λατρεία του Δία και της Ήρας (πού λεγόταν και Ρησκινθίς) στην άνω κοιλάδα του Έβρου και ιδιαίτερως στην περιοχή της Φιλιππούπολης. Η λατρεία των δύο μεγάλων θεών έχει επισημανθεί και σε άλλες περιοχές της νότιας Θράκης, στην δε Κομοτηνή βρέθηκαν ανάλογες αναθηματικές επιγραφές. Στην βόρεια Θράκη βρέθηκαν και νομίσματα από την Μαρκιανούπολη, που μαρτυρούν την λατρεία των ίδιων θεών.
Ο Αρης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και ως ο εθνικός θεός των Θρακών. Τον ονόμαζαν και Οδρύσιο και πίστευαν ότι η περιοχή τους ήταν το «προσφιλές ενδιαίτημά» του. Αλλωστε η Θράκη ονομαζόταν και Αρία, προς τιμήν του, αλλά και για να υποδηλωθεί το φιλοπόλεμο των λατρευτών του.
Μεγάλη διάδοση είχε και η λατρεία της Άρτεμης με την επωνυμία Βενδίς και του Ερμή, που τον λάτρευαν κυρίως οι βασιλείς –ορκίζονταν στο όνομά του και έλεγαν ότι κατάγονταν απ’ αυτόν. Στην Φιλιππούπολη και αλλού τελούσαν αγώνες προς τιμήν του θεού και γι’ αυτό τον αποκαλούσαν «Αγώνιο».
Η λατρεία του Απόλλωνα συνδυαζόταν με την τέλεση γυμνικών αγώνων, τόσο στις αγροτικές περιοχές όσο και στις μεγάλες πόλεις. Ήταν τα λεγόμενα Πύθια και Κενδρείσια. Στην ενδοχώρα λατρευόταν και ο Ασκληπιός.
Γνησιότατος, όμως Θρακιώτης θεός ήταν ο Διόνυσος, του οποίου η λατρεία γεννήθηκε μέσα στις πεδιάδες της Θράκης, για ν’ αποτελέσει, αργότερα, ένα από τα παλαιότερα μυστήρια της ελληνικής αρχαιότητας. Θεός του κρασιού, της ευφορίας και της γονιμότητας χάρισε στους ανθρώπους τον «κάλλιστον οίνον», τον επονομασθέντα και «χάρμα βροτοίσι» ή «Λύσιον», χάρη στις γευστικές, θεραπευτικές και λοιπές ιδιότητές του.
Οι Σαμοθράκες τελούσαν και αυτοί τα μυστήριά τους. Όμως, σε αντίθεση προς τους Ελευσίνιους και τους άλλους Έλληνες, είχαν το Ιερό των Μεγάλων Θεών ανοικτό και σε κάθε αμύητο επισκέπτη.
Οι θεοί της Σαμοθράκης αναφέρονται συχνότατα από αρχαίους συγγραφείς με το όνομα Κάβειροι. Ο όρος αυτός δεν εμφανίστηκε, μέχρι σήμερα, στις επιγραφές της Σαμοθράκης, όπου κυριαρχεί το όνομα Μεγάλοι Θεοί. Σε ένα μόνο γραπτό φιλολογικό κείμενο της ελληνιστικής περιόδου αναφέρονται τα ονόματα των Καβείρων (Αξίερος, Αξιόκερσα, Αξιόκερσος, Κασμίλος) που ίσως είναι τα μυστικά ονόματα των Μεγάλων Θεών και αντιστοιχούν στην Δήμητρα, την Περσεφόνη, τον Άδη και τον Ερμή.
Ένα άλλο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των μυστηρίων των Μεγάλων Θεών της Σαμοθράκης ήταν ότι σ’ αυτά μπορούσαν να μυηθούν όλοι, ακόμα και άνθρωποι ξένων εθνικοτήτων, ακόμα και δούλοι.
Οι Θράκες πίστευαν στην αθανασία, γι’ αυτό έκτιζαν τύμβους και τελούσαν επιτάφιους αγώνες. Η περιφρόνηση προς τον θάνατο ήταν από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά τους. Με αυτήν συνδέεται και η γενναιότητα που επιδείκνυαν στους πολέμους.
Ο Πομπώνιος Μέλας (βιβλ. Β΄, 18-20) σημειώνει ότι η αδιαφορία προς την ζωή οφειλόταν σε διάφορες δοξασίες. Αλλοι πίστευαν ότι οι ψυχές των νεκρών θα ξαναζήσουν, άλλοι ότι, κι αν δεν ξαναζήσουν, δεν θα εκμηδενιστούν, αλλά μεταβαίνουν σε καλύτερη ζωή και άλλοι, τέλος, ότι πεθαίνουν μέν, αλλά ο θάνατος είναι προτιμότερος από την ζωή.
Κείμενο:
Ιωάννης Ζαμπάρτας, Υποστράτηγος ε.α.
Πηγή: https://www.pemptousia.gr/2021/06/13711/
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο εδώ: https://kastropolites.com/%CE%B7-%CE%B8%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%B7-%CF%84%CF%89%CE%BD-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CF%89%CE%BD-%CE%B8%CF%81%CE%B7%CE%B9%CE%BA%CF%89%CE%BD/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου