Η επανάσταση είναι για τους πολλούς,
η ανάσταση είναι
για τον έναν. (Τολστόι)
Η ανάσταση, και ως λέξη, ακούγεται πολύ βαριά στη σύγχρονη
εποχή, εκτός του ότι παραπέμπει στο φινάλε μιας θρησκευτικής πίστης, η οποία,
όπως όλες, πήρε και αυτή το δικό της μερίδιο της αμφισβήτησης. Και ναι μεν η
επανάσταση αφορά πλέον χώρες του Τρίτου Κόσμου, όμως στη διαδικασία της
ανάστασης μπορεί να μπει οποιοσδήποτε, σύμφωνα με την άποψη του συγγραφέα. (Μια
μορφή αναστάσεως μπορεί να είναι αυτό που λέμε σήμερα αποτοξίνωση, όχι από
ουσίες, αλλά από έναν τρόπο ζωής και μια κατάσταση ψυχής.)
Είναι εντυπωσιακό το πώς τα επιχειρήματα του Τολστόι
άντεξαν στον χρόνο και μοιάζουν σήμερα τόσο επίκαιρα. Χρειάστηκε να γίνει ένα
τεράστιο άλμα στο βιοτικό επίπεδο του σύγχρονου κόσμου, για να τα βρει μπροστά
του. «Η οικοδομή -σημειώνει κάπου ο συγγραφέας- ήταν πραγματικά τεράστια… Την ώρα που υπάρχουν παιδιά που αργοπεθαίνουν από
υποσιτισμό, χτίζονται τέτοια ανόητα και άχρηστα σπίτια, για κάποιον ανόητο και
άχρηστο άνθρωπο…». Ένας τέτοιος άνθρωπος έγινε και ο ήρωας του έργου, όταν,
όπως λέει χαρακτηριστικά, έπαψε να πιστεύει στον εαυτό του, κι άρχισε να
πιστεύει στους άλλους.